Zmiana przepisów mocą ustawy z dnia 28 października 2020 r. w związku z epidemią COVID-19

W dniu 29 listopada 2020 r. weszła w życie ustawa z dnia 28 października 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-19. Celem ustawy jest wprowadzenie nowych oraz zmodyfikowanie obowiązujących regulacji dotyczących przeciwdziałania sytuacjom kryzysowym związanym z epidemią COVID-19. Poniżej przedstawiamy najistotniejsze rozwiązania, które wprowadziła ustawa.

Zmiany w prawie zamówień publicznych

Ustawa zakłada, że jeżeli zajdzie wysokie prawdopodobieństwo szybkiego i niekontrolowanego rozprzestrzeniania się choroby lub jeżeli będzie tego wymagała ochrona zdrowia publicznego, do zamówień na usługi lub dostawy niezbędne do przeciwdziałania COVID¬ 19 nie będą stosowane przepisy ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych. Zamawiający będzie zobowiązany do zamieszczenia informacji o udzieleniu tego zamówienia w Biuletynie Zamówień Publicznych.

Odstąpienie od stosowania ustaw w procesie projektowania, budowy, remontu czy rozbiórki

Podmioty wykonujące działalność leczniczą oraz podmioty, na które został nałożony obowiązek albo polecenie wykonania określonego zadania w związku z przeciwdziałaniem epidemii, w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, mogą odstąpić od stosowania przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz aktów planistycznych, o których mowa w tej ustawie, ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, a w przypadku konieczności poszerzenia bazy do udzielania świadczeń zdrowotnych, także przepisów wydanych na podstawie art. 22 ust. 3, 4 i 4a ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. Odstąpienie od stosowania wymienionych ustaw dotyczy projektowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych, w tym zmiany sposobu użytkowania i wymaga zgody wojewody.

Naruszenie przez przedsiębiorców ograniczeń nakazów i zakazów

Naruszenie przez przedsiębiorców ograniczeń, nakazów i zakazów w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej, ustanowionych w związku z wystąpieniem stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, stanowi podstawę do odmowy udzielenia pomocy publicznej, w szczególności z rządowych programów antykryzysowych. Organy będą się informowały o dokonanych przez przedsiębiorców naruszeniach. Natomiast przedsiębiorca, który będzie ubiegał się o udzielenie pomocy publicznej w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej na obszarze, na którym ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii, zobowiązany będzie do złożenia oświadczenia, że nie naruszył ograniczeń, nakazów i zakazów, pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. 

W przypadku złożenia fałszywego oświadczenia, przedsiębiorca zobowiązany będzie do zwrotu kwoty stanowiącej równowartość udzielonej pomocy publicznej wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

Praca zdalna na kwarantannie

W okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, pracownicy i inne osoby zatrudnione, którzy zostali poddani obowiązkowej kwarantannie, będą mogli świadczyć pracę określoną w umowie w trybie zdalnym i otrzymywać z tego tytułu wynagrodzenie. Zgodnie z przepisem, pracownik powinien wyrazić chęć wykonywania pracy zdalnej, a pracodawca albo zatrudniający wyrazić na nią zgodę.

Osobie świadczącej pracę w trakcie kwarantanny nie przysługuje wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy określone w art. 92 Kodeksu pracy ani świadczenie pieniężne z tytułu choroby określone w odrębnych przepisach.

Izolacja traktowana na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby 

Zgodnie z przepisami ustawy niemożność wykonywania pracy nie tylko w skutek poddania się obowiązkowi kwarantanny, ale również izolacji w warunkach domowych albo izolacji, o której mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, jest traktowana na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby.

Klauzula dobrego samarytanina

W ustawie zamieszczono także regulację, która zwalnia od odpowiedzialności karnej wymienione podmioty, w szczególności lekarzy,  którzy udzielając świadczeń zdrowotnych w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii w ramach rozpoznawania lub leczenia COVID¬ 19 i działając w szczególnych okolicznościach, dopuścili się czynu zabronionego. Zwolnienie z odpowiedzialności karnej nie dotyczy sytuacji, w których spowodowany skutek był wynikiem rażącego niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach. Przestępstwa, których dotyczy zwolnienie to w szczególności nieumyślne spowodowanie śmierci, nieumyślne spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, nieumyślne narażenie na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.